احتمالا عبارت‌های دارالترجمه رسمی و غیر رسمی یا ترجمه رسمی و ترجمه غیر رسمی به گوشتان خورده است. آیا می‌دانید این دو نوع از خدمات ترجمه چه تفاوتی‌های با هم دارند؟ دانستن فرق ترجمه رسمی و غیر رسمی برای خیلی از افراد ضروری است، چون کاربرد این دو نوع ترجمه با هم متفاوت است. با ما همراه باشید تا علاوه بر آشنایی با هر دو نوع ترجمه، با کاربردهای ترجمه رسمی نیز آشنا شوید.
چند نوع دارالترجمه وجود دارد؟
دارالترجمه یا دفتر ترجمه رسمی (translation bureau یا translation office) سازمان یا موسسه‌ای است که وظیفه عمده آن برگرداندن متون از زبان مبدأ به زبان مقصد است. همان گونه که ترجمه گستره وسیعی از فعالیت‌ها را پوشش می‌دهد حوزه عمل دارالترجمه نیز روز به روز گسترده‌تر شده‌است. ترجمه متن، ترجمه شفاهی، ترجمه کنفرانس، ترجمه فیلم و نوار از جمله فعالیت دیگر دارالترجمه است. مجوز دارالترجمه توسط اداره کل ترجمه رسمی تحت معاونت حقوقی قوه قضائیه صادر می‌گردد.
در حال حاضر و با توجه به نیاز جامعه بیشتر فعالیت‌های ترجمه رسمی را دارالترجمه رسمی انگلیسی ، دارالترجمه رسمی آلمانی ، دارالترجمه رسمی ایتالیایی و دارالترجمه رسمی ترکی استانبولی انجام میدهند و سایر دارالترجمه‌ها سهم کمتری از این خدمات دارند.
ترجمه رسمی چیست؟
ترجمه رسمی یعنی ترجمه اسناد و مدارک رسمی و معتبر به نحوی که ترجمه سند کاملاً با سند اصلی مطابقت داشته باشد. این ترجمه توسط مترجم رسمی که مجوز و پروانه کار از قوه قضائیه دارد، انجام می‌شود و روی سربرگ مترجم به همراه مهر و امضا چاپ می‌شود. این ترجمه که روی سربرگ قوه قضاییه ترجمه و چاپ شده است،ترجمه رسمی نامیده می‌شود. در صورت نیاز، قوه قضائیه و وزارت امورخارجه این ترجمه را تایید و مهر و امضاء خواهند کرد. مترجمان رسمی در دفاتر ترجمه رسمی یا اصطلاحاً دارالترجمه‌های رسمی سراسر کشور مشغول به کار هستند. بنابراین، برای انجام ترجمه رسمی باید به دفاتر معتبر و دارای مجوز از قوه قضائیه مراجعه کرد.
کاربردهای ترجمه رسمی چیست؟
شاید برای شما سوال باشد که برای چه مدارکی و چه زمانی به ترجمه رسمی نیاز داریم؟ زمانی که قصد سفر کاری یا تحصیلی یا بعضا تفریحی به کشور دیگری را داشته باشید، معمولاً میبایست اسناد و مدارک بسیار معتبر از جمله مدارک تحصیلی، سند ازدواج یا طلاق، گواهی کار، اسناد و مدارک ملکی و گواهی‌های پزشکی ترجمه رسمی شده و تحویل سفارت یا مراجع آن کشور بشود.
ترجمه رسمی با هدف مهاجرت
مهمترین زمان و موقعیتی که افراد به ترجمه رسمی اسناد و مدارک خود نیاز دارند، مهاجرت است. در طی روند مهاجرت، چه موقت و چه دائمی، باید تمام مدارک شخصی از جمله تمام صفحات شناسنامه را به صورت رسمی به زبان مقصد مورد نظر خود ترجمه شود. اگر مهاجرت با هدف تحصیل باشد، باید علاوه بر مدارک شخصی و فردی، مدارک تحصیلی مانند دانشنامه و ریز نمرات فرد صورت رسمی در دارالترجمه رسمی ترجمه شود.
ترجمه رسمی با هدف ارائه به دادگاه
علاوه بر این، برای بررسی پرونده‌های حقوقی در دادگاه‌های خارج از کشور، هر گونه سند درخواستی باید به زبان خارجی ترجمه رسمی شود.
ترجمه رسمی شامل چه قسمت‌هایی است؟
معمولا ترجمههای رسمی شامل سه قسمت است که به هم پلمپ می‌شود و گوشه آن برچسب پرچم ایران می‌خورد:
صفحه پوششی شامل مشخصات کامل دارالترجمه‌ای که ترجمه اسناد و مدارک در آن انجام شده به همراه نام مترجم.
ترجمه مدرک مورد نظر. این ترجمه روی سربرگ قوه قضاییه پرینت و مهر و امضاء شده است
کپی برابر اصل از مدارکی که ترجمه شده است. روی برگه‌های کپی سند اولیه نیز مهر و امضای مترجم رسمی درج می‌شود.
چه مترجم‌هایی می‌توانند کار ترجمه رسمی را انجام دهند؟
مترجمانی که در آزمون و مصاحبه ترجمه رسمی پذیرفته شده باشند و مراسم تحلیف آنها برگزار شده باشند. پروانه کار دریافت می‌کنند و می‌توانند ترجمه رسمی انجام دهند. آزمون مترجمی رسمی بسیار دشوار است. در نتیجه، مترجمان رسمی از بین افراد مسلط به زبان خارجی انتخاب می‌شوند. مترجمان رسمی می‌توانند جواز تاسیس دارالترجمه دریافت و در دفتر خودشان مشغول به کار باشند یا اینکه به عنوان مترجم رسمی همکار در دفتر ترجمه رسمی دیگری کار کنند. معمولا مترجمان رسمی در زمینه ترجمه حقوقی و ترجمه قراردادهای تجاری نیز تبحر ویژه‌ای دارند.
ویژگی‌های ترجمه رسمی
به علت قابل استناد بودن متن ترجمه رسمی، باید شامل ویژگی‌های زیر باشد:
دقت بسیار در ترجمه: ترجمه رسمی بسیار حساس است و باید با بالاترین کیفیت به متقاضی تحویل شود. ارائه‌ی معانی درست در ترجمه از خصوصیات ترجمههای رسمی است. ترجمه‌ای که اشتباهاتی در نگارش، اعداد و اسپل اسامی داشته باشد، از نظر قوه قضائیه قابل پذیرش نیست و مرجوع می‌شود.
اعتبار سند اولیه: ترجمه رسمی روی اسناد معتبر و با دیدن اصل سند انجام می‌شود. اگر سند مشکوک به جعلی بودن یا مخدوش باشد قابل ترجمه نیست و باید به مشتری برگردانده شود.
وفاداری کامل: در ترجمه رسمی مترجم مجاز به ترجمه آزاد نیست و باید دقیقاً هر موردی را ترجمه کند. به همین علت است که مترجمان رسمی معمولاً فرم‌هایی یکپارچه از قالب‌های اسناد دارند و از آنها به عنوان الگویی برای شروع ترجمه مدرک جدید استفاده می‌کنند.
ترجمه اسامی افراد مطابق اسپل پاسپورت: مترجم رسمی باید اسامی را مطابق با پاسپورت افراد ترجمه کند. رعایت نکردن این ویژگی موجب برگشت ترجمه از سمت قوه قضائیه یا سفارت خواهد شد.
آیا ترجمه رسمی انگلیسی را می‌توان به سفارت‌های غیرانگلیسی ارائه داد؟
گاهی اوقات در برخی از زبان‌ها محدودیت مترجم رسمی وجود دارد. در نتیجه، ترجمه اسناد و مدارک به برخی زبان‌های نادر، باید به زبان انگلیسی که یک زبان بین المللی است صورت بگیرد و به صورت رسمی ترجمه شود.
البته، برخی از سفارتخانه‌های این کشورهای خاص، ترجمه غیر رسمی اسناد و مدارک را نیز می‌پذیرند اگرچه همچنان وجود مهر مترجم بر روی این ترجمه‌ها ضروری است. بنابراین، اگرچه سفارتخانهها ترجمه رسمی اسناد و مدارک توسط نماینده قوه قضاییه را می‌پذیرند، برخی دیگر سخت‌گیری‌های بیشتری دارند و ترجمه را تنها با مهر تاییدیه دادگستری و وزارت امور خارجه می‌پذیرند، اما در میان آنها موارد نادری وجود دارد که ترجمه غیر رسمی را نیز در صورتی که با مهر و تاییدیه مترجم رسمی دادگستری همراه باشد می‌پذیرند.
ترجمه غیر رسمی چیست؟
منظور از ترجمه غیر رسمی مفهوم عام ترجمه است. هر متنی که از زبانی به زبان برگردانده شده به نوعی ترجمه غیررسمی شده است. اما وقتی در دفاتر ترجمه عبارت ترجمه غیررسمی ذکر می‌شود، منظور این است که سند مشتری به هر دلیلی قابلیت ترجمه رسمی ندارد (یا اینکه مشتری احتیاجی به ترجمه رسمی ندارد). در نتیجه، این سند به صورت معمولی ترجمه می‌شود و فایل یا پرینت ساده آن (بدون سربرگ و مهر و امضاء) به مشتری تحویل می‌شود.
ترجمه تخصصی کتاب و متون، ترجمه زیرنویس فیلم و حتی بومی‌سازی و ترجمه وب‌سایت‌ها، همگی از نمونه‌های ترجمه غیررسمی هستند. مثال پر کاربرد دیگر از ترجمه غیر رسمی، ترجمه مقاله از فارسی به انگلیسی برای ارائه به ژورنال است. این ترجمه نیازی به تایید ندارد و هر کس که دانش خوبی در حوزه زبان و ترجمه دارد می‌تواند آن را انجام دهد.
آیا ترجمه غیر رسمی به تاییدیه اصالت متنی نیاز دارد؟
خیر، ترجمه غیررسمی به تایید نیاز ندارد و البته قابل تایید هم نیست. در واقع، ترجمه غیر رسمی محدودیت‌های رسمی را ندارد و بسیار گسترده است. ترجمه متن به صورت غیر رسمی می‌توانند به صورت عمومی و با کمک گرفتن از موتورهای ترجمه انجام گیرد یا اینکه توسط مترجم متخصص در هر رشته و با صرف زمان و هزینه انجام شود. اصالت ترجمه غیر رسمی به اعتبار مترجم یا موسسه‌ای است که ترجمه در آن صورت گرفته است و بهتر است در هر زمینه‌ای به سراغ مترجم متخصص رفته شود یا اینکه کار به موسسه ترجمه معتبر و باسابقه خوب سپرده شود.
آیا اعتبار ترجمه رسمی از ترجمه غیر رسمی بیشتر است؟
اعتبار ترجمه رسمی برای ارائه به خارج از کشور بسیار از ترجمه غیر رسمی است. در واقع، ترجمه غیر رسمی هر چند دقیق انجام شده باشد از نگاه بسیاری از سفارتخانهها ترجمه قابل اعتباری نیست مگر آنکه موقعیت خاصی پیش آمده باشد. در کاربردهای غیر رسمی نیز ترجمه رسمی مناسب نیست و مترجمان رسمی از پرینت گرفتن و مهر و امضاء کردن ترجمه متونی که مربوط به اسناد و مدارک نباشد خودداری خواهند کرد.
به بیان دیگر می‌توان گفت ترجمه تخصصی هر چند غیر رسمی باشد از دیدگاه فنی و علمی معتبر است و در مقابل ترجمه رسمی اعتبار حقوقی و استنادی خواهد داشت.
سخن آخر
در این مطلب کلیه اطلاعات مربوط به دو نوع ترجمه رسمی فوری و … و همچنین ترجمه غیر رسمی را در اختیار شما قرار دادیم تا تفاوت‌های بین ترجمه رسمی و غیر رسمی را بدانید و آگاه باشید که چه مدرکی را چه زمان به کدام دارالترجمه و برای چه نوع ترجمه‌ای تحویل دهید و اشتباه نکنید! در صورتیکه تجربه‌ای در انجام ترجمه رسمی دارید، بخصوص اگر در فرآیند ترجمه رسمی شما اشتباه‌هایی صورت گرفته است می‌توانید آنرا در بخش نظرها با ما مخاطبین مقاله مطرح کنید. همچنین اگر سوالی در زمینه ترجمه رسمی دارید می‌توانید آن در این بخش بیان کنید تا کارشناسان ما به آنها پاسخ دهند.
